O Novom Sadu se često govori kao o gradu – mostu. Ova metafora upućuje na povezivanje različitih regija, kultura, ali poslednjih godina, nakon NATO bombardovanja Srbije, kada su uništena sva tri mosta koja su povezivala Novi Sad sa susednom dunavskom obalom, spomenuta metafora dobila je značenje tragičnog stradanja grada. U istoriji Novog Sada postojalo je više mostova, ali su gotovo svi stradali tokom ratnih događaja.
Prvi pontonski mostovi na ovom delu dunavskog toka postavljeni su još tokom XIX veka, ali je tek krajem XVIII veka, ustanovljen pontonac kojeg je u prvo vreme gradila i održavala austrijska vojska, a potom od polovine XIX veka, privatni zakupci. Navodno je ovaj most poznat i kao Hagenov most po projektantu, inženjerijskom pukovniku iz Osijeka, koji ga je konstruisao po ugledu na most u Manhajmu. Preko mosta se odvijao kolski, kao i pešački saobraćaj. Ovaj pontonac je tokom zime rasklapan zbog leda, a konačno je sklonjen 1918. godine, zbog početka radova na izgradnji mosta kraljevića Tomislava.
Početkom Prvog svetskog rata, 1914. godine, austrougarska vojska je za ratne potrebe napravila polustalni pontonski most koji se zvao po austrijskom generalu Oskaru Poćoreku. Nalazio se nizvodno od stalnog pontonskog mosta, kao privremeni prelaz. Laka gvozdena konstrukcija, zajedno s priobalnim delovima, protezala se na 384 metra, zasvođena s pet paraboličnih lukova. Na mostu je postojalo električno osvetljenje. Januara 1924. godine, kad se Dunav zaledio, ledene sante su ga oštetile i jedan deo je potonuo, što je paralisalo sav drumski saobraćaj između Novog Sada i Petrovaradina sve do 1928. godine.
Železnički most, nazvan po tadašnjem vladaru, caru Francu Josifu, sagrađen je 1883. godine na novostvorenoj pruzi Subotica–Zemun. Od 1929. godine, nosio je ime princa Andreja Karađorđevića, trećeg sina kralja Aleksandra. Sagrađen je po nacrtima Karla Baumana, koji je projektovao i tunel prokopan ispod Tvrđave. Smatra se da je prugu preko mosta postavio inženjer Nikola Stanković iz Stapara. Most je srušen 10. aprila 1941. godine, po nalogu jugoslovenske vojne komande na samom početku nemačkog napada na Kraljevinu Jugoslaviju, kao i Most kraljevića Tomislava.
Oglas
Most je bio u obliku izdužene grede dužine 432 metara i nalazio se uzvodno od pontonskog mosta. Imao je šest betonskih stubova. Pored šina bila je i pešačka staza. Za vreme mađarske okupacije, iste godine kada je miniran, most Franca Josifa je i obnovljen, a već iduće, 1942. godine, ponovo je pušten u saobraćaj uglavnom za potrebe okupacione vojske. Konačno je uništen 22. oktobra 1944. godine, prilikom povlačenja nemačke vojske. Danas se još uvek mogu videti njegovi ostaci – stubovi i tunel. Njegovi neoštećeni delovi su ugrađeni u Most maršala Tita 1946. godine, na koji je preusmeren železnički saobraćaj.
Četvrti novosadski most, a prvi stalni most u gradu, sagrađen je posle Prvog svetskog rata, na ime nemačke ratne reparacije. Projektovan je 1910. godine, kao kopija poznatog Lančanog mosta u Budimpešti, a građen je od od 1921. do 1928. godine na lokaciji koja je pre Prvog svetskog rata bila predviđena za gradnju stalnog mosta. Ime je dobio po iste godine rođenom princu kraljeviću Tomislavu.
Postavljen je na dva betonska stuba, a bio je dugačak 341 metara, sa pešačkom stazom sa obe strane i električnim osvetljenjem. Zajedno sa mostom, probijen je i Bulevar kojim se Novi Sad proširio do Dunava i povezao sa Petrovaradinom. Prvi put je srušen 1941. godine, kada ga je jugoslovenska vojska minirala. Nemci su ga obnovili, a potom 1944. godine, srušili pri povlačenju.
Posle rata, na ruševinama Mosta kraljevića Tomislava, napravljen je stalni čelični most – Most maršala Tita, danas Varadinski most, koji je pušten u saobraćaj 20. januara 1946. godine. Nakon oslobođenja, već u aprilu je napravljen pontonski most, a ubrzo je započeta gradnja privremenog mosta, koji će, međutim, tu biti decenijama. Radovi na novom Varadinskom mostu, završeni su u rekordnom roku, za 160 dana. Pušten je u saobraćaj 20. januara 1946. godine.
Ovaj prvobitno drumsko – železnički most, a kasnije isključivo drumski, bio je dug 344 metara, sagrađen u obliku proste grede. To je prvi stalni čelični most izgrađen posle Drugog svetskog rata u Evropi. Krajem maja 1962. godine preko njega je prešao poslednji voz. Predviđen da traje pet godina, most je izdržao 53, kada su ga 1. aprila 1999. godine uništile NATO bombe.
Nizvodno od Varadinskog mosta, 1961. godine, izgrađen je novi železnički, čelično-betonski most „Most Bratstva i Jedinstva“, koji je do 1999. bio jedini železnički most u Novom Sadu preko Dunava. Građen je od 1957. godine do 1961. godine, kao jedinstven primer gradnje uz korišćenje prenapregnutog betona. Projekat je uradio akademik, građevinski inženjer i naučnik Branko Žeželj, koji je autor oko 24 realizovanih patenta i desetak mostova i hala, između ostalog i mosta u Beški koji je takođe oštećen u NATO bombarovanju.
U prvoj fazi su izgrađeni lukovi, a zatim je izgrađen kolovoz koji je visio na čeličnim sajlama zakačenim za lukove mosta. Lukovi mosta postali su jedna od vizura Novog Sada. Preko njega je išla međunarodna pruga, kao i tranzitni put kroz Novi Sad, a njegovim rušenjem za kratko su presečeni ovi putevi. Most je gađan 12 puta, a 23. aprila 1999. godine, konačno je srušen. Trenutno privremeni drumsko-železnički most, izgrađen 2000. godine, ublažava nedostatak Žeželjevog mosta.
Most slobode je treći most preko Dunava, u Novom Sadu, koji je srušen tokom NATO bombardovanja. Projektovao ga je akademik Nikola Hajdin, uz pomoć saradnika inženjera Gojka Nenadovića i Predraga Želalića, a izveden je u sistemu kosih zatega sa dva pilona. Most je bio otvoren 23. oktobra 1981. godine, a srušen 3. aprila, 1999. godine. Rekonstruisan je i otvoren za saobraćaj oktobra 2005. godine.
