Zgrada Oficirskog doma u Nišu koja se u istoriju zauvek upisala kao mesto ratnog zasedanja Skupštine Srbije od 1914. do 1915. godine i mesto na kojem su donete „Niška deklaracija” i „Niška rezolucija” danas proživljava najteže dane i nalazi se u dosta jadnom stanju.
Od kada je pre nekoliko godina ugašen Dom mladih „Josip Kolumbo” kojem je bila ustupljena na korišćenje, prepuštena je skitnicama, narkomanima i zubu vremena.
- Zgrada je stavljena je pod zaštitu zakona 25. februara 1971, a odlukom Skupštine Srbije od 7. aprila 1979. godine proglašena je kulturnim dobrom od velikog značaja.
Sagrađena je na obodu nišavskog parka u centru grada davne 1890. godine kao kafana „Bulevar”, vlasnika Milana Radosavljevića Raponje, a projektovao ju je arhitekta Ivan Kozlić, okružni inženjer poreklom iz Vojvodine.
Oglas
Od marta 1891. do aprila 1892. korišćena je i za nastupe obnovljenog niškog pozorišta „Sinđelić”, a u njoj su do 1893. godine nastupale i druge putujuće pozorišne družine.
U njoj su priređivani i koncerti vojne muzike i pevačkih društava „Branko” i „Kornelije”, a od 1903. godine kada je Komanda grada otkupila ovu kafanu, korišćena je za Oficirski dom sve do 1941. godine - navodi Mile Veljković, direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Niša.
|
|
|
Oficirski dom nekad |
Prvi svetski rat smestio je u zgradu Oficirskog doma središte političkog i skupštinskog života Srbije: od 27. jula 1914. do 16. oktobra 1915. u njoj je održano ratno zasedanje Skupštine Srbije. Mnoge su skupštinske odluke izglasane u ovoj zgradi, a najznačajnija je „Niška deklaracija” od 7. decembra 1914.godine kojom je prvi put na zvaničnom mestu istaknut kao osnovni ratni cilj Srbije - stvaranje Jugoslavije.
„Niška deklaracija” je veoma značajna kao dokument u kojem su pored Srba ubeleženi i Hrvati i Slovenci jedinstveni u borbi za oslobođenje i ujedinjenje. Ni u jednom do tada zvaničnom dokumentu srpske Vlade i Skupštine nije istaknut ovako širok politički zahtev.
| Vandali uništavaju zgradu Direktor niškog odeljenja Zavoda za zaštitu spomenika Mile Veljković kaže da je ova ustanova dala saglasnost da se u zgradi Oficirskog doma otvori Ruski kulturni centar, uz uslov da se očuva izgled zdanja. - Zgrada se nalazi trenutno u izuzetno lošem stanju. Vandali nekontrolisano ulaze u nju i uništavaju je, tako da je jedan deo urušen - kaže Veljković. |
U zgradi Oficirskog doma 6. maja 1915. godine održan je Jugoslovenski kongres na kojem je usvojena „Niška rezolucija”, kojom je naglašena borba za oslobođenje i ujedinjenje i izražen odlučan stav protiv odluka Londonskog ugovora, po kojem su Italiji obećani delovi jadranske obale za učešće na strani saveznika.
Posle gašenja Doma mladih, koji je dugo bio kultno okupljalište Nišlija, grad je pomenuti objekat namenio Ruskom kulturnom centru, koji, međutim, nikada nije otvoren.
