Građevinski sektor, poznat po velikim količinama otpada i visokom uticaju na životnu sredinu, sve više koristi digitalne alate za unapređenje efikasnosti i smanjenje ekološkog otiska. Sa rastom cena građevinskih materijala i izazovima u lancima snabdevanja, digitalizacija postaje ključna za održivo upravljanje resursima. Inovativne platforme sada omogućavaju ponovnu upotrebu viška materijala, čime se smanjuju troškovi, emisije ugljen-dioksida i otpad koji završava na deponijama.
Ilustracija (Foto: Pexels)
Prema globalnim procenama, otpad nastao prilikom izgradnje i rušenja objekata (CDW) čini skoro trećinu ukupnog čvrstog otpada na svetu. Samo u Sjedinjenim Američkim Državama godišnje se generiše oko 600 miliona tona građevinskog otpada, što je dvostruko više od količine komunalnog otpada.
Iako je značajan deo ovog otpada moguće reciklirati, do sada su nedostajale efikasne strategije i alati koji bi omogućili bolje iskorišćenje viška građevinskih materijala.
Oglas
Jedno istraživanje koje je 2022. godine sprovela kompanija McKinsey pokazalo je da građevinski sektor ostaje jedan od najmanje digitalizovanih, što dovodi do neefikasnosti i velikih finansijskih gubitaka. Procene pokazuju da je globalni deficit investicija u infrastrukturu oko 15 biliona dolara, delimično zbog neuspeha industrije da optimizuje korišćenje materijala.
Digitalne platforme menjaju pravila igre
Kako bi odgovorili na ove izazove, sve više kompanija razvija digitalne platforme koje olakšavaju ponovnu upotrebu građevinskog otpada. Primer toga je Surplus, onlajn tržište koje su osnovale arhitekte Michael Farris i Aanya Arora.
Ova platforma omogućava preusmeravanje viška građevinskog materijala sa gradilišta, sprečavajući njegovo odlaganje na deponijama. Korisnici mogu pregledati dostupne materijale prema kategorijama kao što su količina, dimenzije, proizvođač i lokacija, što značajno pojednostavljuje ponovno korišćenje.
Sličan koncept primenjuje i OffLoadIt (OLI), platforma sa sedištem u Kaliforniji, koju je 2020. godine osnovao građevinski preduzetnik Steve Silva. OLI povezuje prodavce i kupce viška građevinskih materijala, ali i polovne opreme poput alata, vozila i prikolica.
Korišćenjem ove platforme, moguće je smanjiti troškove nabavke za 20 do 40%, kao i skratiti vreme čekanja na isporuku materijala.
Digitalizacija donosi novu dimenziju upravljanja materijalima
Važno je napomenuti razliku između digitalizacije i digitizacije. Dok se digitizacija odnosi na pretvaranje analognih podataka u digitalni format, digitalizacija podrazumeva transformaciju poslovnih modela kroz upotrebu digitalnih tehnologija. Prema konsultantskoj firmi Gartner, digitalizacija je ključna za generisanje novih vrednosti i unapređenje efikasnosti industrija.
Organizacija ASTM je prošle godine objavila vodič pod nazivom "Napredne tehnologije za digitalnu gradnju", u kojem su istaknuti ključni izazovi i preporuke za unapređenje građevinskog sektora. Među prioritetima su poboljšanje upravljanja podacima, povećanje kompatibilnosti između različitih softverskih platformi i standardizacija materijala.
Ka održivoj budućnosti: Integracija digitalnih rešenja
Holcim Foundation, vodeća organizacija za održivu gradnju, prepoznaje digitalizaciju kao ključni faktor u razvoju kružne ekonomije. U saradnji sa ekološkom tehnološkom firmom N1, razvili su softverski alat Site Depot, koji omogućava građevinskim firmama da prate tokove materijala i dele podatke o građevinskim proizvodima sa drugim učesnicima u sektoru.
Ovaj program je integrisan u ORIS, globalnu platformu za upravljanje infrastrukturnim materijalima, čiji korisnici uključuju proizvođače građevinskih materijala, inženjere i javne institucije.
Evropska unija već je postavila ambiciozne ciljeve u vezi sa građevinskim otpadom, zahtevajući da se 70% svih građevinskih materijala reciklira ili ponovo upotrebi.
Norveška je jedan od lidera u ovoj oblasti, a njihova platforma Loopfront omogućava građevinskim firmama i proizvođačima da u realnom vremenu prate dostupnost sekundarnih materijala. Zahvaljujući ovom sistemu, moguće je smanjiti emisiju ugljen-dioksida do 15%, dok troškovi gradnje mogu biti smanjeni čak do 70%.
Digitalizacija kao put ka održivoj gradnji
Kako tehnologija nastavlja da se razvija, digitalizacija građevinskog sektora postaće ključna za smanjenje uticaja na životnu sredinu, optimizaciju troškova i poboljšanje održivosti industrije. Uz podršku javnog i privatnog sektora, budućnost građevinarstva mogla bi postati primer kako inovacije mogu preoblikovati tradicionalne industrije i učiniti ih ekološki odgovornijima.
