- Zgradu Geozavoda razorio je nemar i ono što se desilo tom zdanju je tužna slika našeg društva – rekao je arhitekta Nebojša Glišić na tribini posvećenoj sudbini dve ikonične zgrade Gradske vijećnice u Sarajevu i Beogradske zadruge u Karađorđevoj ulici, poznatije kao bivši Geozavod.
Tribini "Obnova i zaštita" održanoj u Mikseru, prisustvovali su i Nenad Vujić, direktor Pravosudne akademije koja je korisnik prostora zgrade Beogradske zadruge i pokretač inicijative za njenu sanaciju, Aleksandra Šević iz "Zavoda za zaštitu spomenika grada", Tomislav Đorđević, nekadašnji predsednik opštine Savski venac i Igor Đajić iz Beogradskog pokreta. Razgovor je bio ujedno i početak inicijative za prikupljanje sredstava za obnovu krova ove ruinirane zgrade, u saradnji sa Pravosudnom akademijom.
Posebni gost bio je i Sarajlija Nedžad Mulaomerović, arhitekta i autor projekta rekonstrukcije Gradske vijećnice u Sarajevu, koji je govorio o njenoj obnovi. Vijećnica je izgrađena krajem 19. veka, a spaljena tokom rata 1992. godine. Zahvaljujući zalaganjima i pronalasku originalnih rukopisa i crteža njoj je vraćen nekadašnji sjaj. Mulaomerović je gostujući u Beogradu sa svojim bendom "Dvadesetorica" tokom festivala "Sarajevo, ljubavi moja", odlučio da svoj honorar za nastup doniraju upravo sanaciji Geozavoda.
Glišić, inače autor studije izvodljivosti rekonstrukcije zgrade Beogradske zadruge, napomenuo je da je pre nekoliko godina "Evropska investiciona banka" bila zainteresovana da finansira obnovu, tako da su urađeni i svi projekti i dobijene potrebne dozvole, međutim, tadašnje nadležno ministarstvo je odlučilo da za taj novac izgradi novu zgradu u Kneza Miloša, ostavljajući tako ovo vredno kulturno i istorijsko zdanje da i dalje propada.
- Već decenijama podrum Geozavoda je pun vode, a nakon Drugog svetskog rata mislilo se da postoji zlato u zidovima, koji su zbog toga bili razrušeni. Međutim, radilo se o najsavremenijem sistemu za drenažu i zaštitu objekta od vode – naveo je Glišić navodeći i druge primere višegodišnje nebrige. Jednom prilikom, filmski studio iz Italije je snimajući film strave i užasa dodatno uništio plastiku i mermer koji krase enterijer Geozavoda jer su na njih kačili svoju scenografiju.
Aleksandra Šević iz "Zavoda za zaštitu spomenika kulture" izjavila je da, nažalost, "Zavod" nema budžetskih sredstava kojima može direktno da finansira radove. Trenutno se sve svodi na inicijative građana i udruženja, ali država ne sme da zataji, navela je Šević. Predstavnik jedne takve "inicijative" je i Igor Đajić, predsednik Beogradskog pokreta koji je i formiran radi vraćanja starog duha Beograda i zaštite ambijentalnih celina. On je istakao da apeli više ne pomažu i da je možda vreme za jedno ozbiljnije organizovanje.
Istorijat
Beogradska zadruga je izgrađena 1907. godine. Ona je drugo veliko arhitektonsko delo nastalo zajedničkim radom Nikole Nestorovića i Andre Stevanovića, a investitor je bio Luka Ćelović. Zidana je tada najmodernijim građevinskim postupkom, upotrebom armiranog betona, sa obradom fasada u veštačkom kamenu. U stilskom smislu izvedena je u duhu eklekticizma sa naglašenim neobaroknim elementima. Njena unutrašnjost, bogato stilski dekorisana gotovo u potpunosti je sačuvana, ali je danas u veoma lošem stanju.
