Skoro dve trećine građana želi samostalno da proizvodi električnu energiju iz obnovljivih izvora, dok je 45% njih zainteresovano za subvencije države, pokazalo je istraživanje Centra za unapređenje životne sredine o stanju, potrebama i stavovima građana Srbije u oblasti energetske efikasnosti i obnovljivih izvora energije.
Ilustracija (Foto: Pixabay.com)
Takođe, više od jedne trećine ispitanika nije uopšte upoznato s državnim subvencijama za uvođenje obnovljivih izvora energije u domaćinstvima.
Obnovljive izvore energije za zagrevanje vode, grejanje ili hlađenje koristi samo 3,8% domaćinstava, najviše solarnu energiju, dok geotermalnu energiju koristi manje od jednog procenta ispitanika.
Građani Srbije za grejanje najčešće koriste sopstveno etažno grejanje, njih 32,5%, daljinsko grejanje putem toplana (31,7%) i električne uređaje (15,7%). Štednjaci na čvrsta goriva su i dalje veoma prisutna vrsta grejanja i skoro pet puta su više zastupljeniji na selu nego u gradu, pokazalo je istraživanje.
Kada izuzmemo ispitanike koji koriste daljinsko grejanje putem toplana, energenti koje se najviše koriste za grejanje u domaćinstvu su električna energija (41,5%) i drvo (29,3%), slede gas (12,9%), drvna biomasa (12,3%) i ugalj (3,4%), dok samo 0,6% domaćinstava za grejanje koristi energiju dobijenu iz obnovljivih izvora.
Električna energija se u gradovima koristi tri puta više nego u ruralnim područjima, tamo preovlađuje upotreba ogrevnog drveta, dok je ugalj kao energent za grejanje znatno prisutniji u seoskim sredinama nego u gradu, najviše u Južnoj i Istočnoj Srbiji.
Preko 50% ispitanika koji žive u kući navode nedostatak novca kao razlog zašto nisu primenili neke od mera energetske efikasnosti, a među ispitanicima koji žive u stanu u kući taj procenat iznosi 38,5%, dok kod onih koji žive u stambenoj zgradi to iznosi samo 14,2%.
Istraživanje je pokazalo da postoji velika zainteresovanost građana da unaprede energetsku efikasnost svojih domaćinstava, da se uključe u proizvodnju struje iz obnovljivih izvora energije, kao i da imaju visoku svest o ozbiljnosti izazova klimatskih promena.
Istraživanje je realizovano u avgustu 2021. godine i u njemu su učestvovala ukupno 504 ispitanika iz cele Srbije, a projekat "Energija promene" sprovodi Centar za unapređenje životne sredine u saradnji sa udruženjem Klima101, u okviru projekta Beogradske otvorene škole "Zeleni inkubator", uz finansijsku podršku EU i Fondacije Fridrih Ebert.