Američko društvo pejzažnih arhitekata (ASLA - The American Society of Landscape Architects) upravo je objavilo ogromnu bazu podataka koja sadrži 479 različitih studija koje opisuju uspešnu primenu tehnika “zelene infrastrukture” koje sakupljaju i obrađuju kišnicu prirodnim putem pre nego što ona oteče u kanalizaciju kao zagađena voda. Baza podataka pokazuje moć sve više rasprostranjene primene održive prakse za spečavanje zagađenja, istovremeno vraćajući prirodu i prirodne procese nazad u urbane sredine. Studije slučaja dolaze iz 43 države Sjedinjenih Američkih Država, Kolumbija distrikta i Kanade.
 |
 |
Ova baza podataka ima potencijal da postane jako vredan resurs. Jedan od najhitnijih izazova zaštite životne sredine sa kojim se suočavaju gradovi i predgrađa u razvijenim zemljama jeste uticaj oticanja zagađene kišnice sa izgrađenih zemljišta - autoputeva, parkirališta, krovova i drugih nepropusnih površina - u naše reke, jezera i priobalne vode. Savezna agencija za zaštitu životne sredine SAD-a (EPA - Environmental Protection Agency) procenjuje da više od deset milijardi galona netretiranih gradskih i prigradskih atmosferskih oticanja nalazi svoj put u površinske vode svake godine, uništavajući zemljište, stanište riba i menjajući ekologiju voda i hidrologiju.
Problem postaje naročito akutan u gradovima koji dreniraju ujedno i atmosferske vode i kanalizaciju u zajednički skup cevi i kanala. Kada se dese velike oluje ovi, najčešće stari, sistemi ne mogu da se izbore sa količinom padavina i rezultat je ono što se zove kombinovano prelivanje kanalizacije (combined sewer overflows), tj. neopisiv nered.
Uz korišćenje zelene infrastrukture (poznate po malom uticaju na životnu sredinu), skup tehnika urbanog projektovanja koje kopiraju način na koji se priroda bavi kišnicom - korišćenjem vegetacije i zemljišta kao prirodnih sunđera za atmosferska oticanja - ovi problemi mogu biti rešeni, umesto oslanjanja isključivo na betonske cevi i rezervoare prošlosti.
Ovakve tehnike kao što su zeleni krovovi, zasadi pored puteva, kišne bašte, propusno popločanje, vertikalne bašte i sakupljanje kišnice, ne samo da poboljšavaju kvalitet voda, one takođe, transformišu kišnicu iz izvora zagađenja u vredni resurs zajednice. Ako je dobro urađena, zelena infrastruktura pomaže da se bukvalno ozeleni urbani pejzaž, hladi i čisti vazduh, da se smanji i pojava astme i problemi vezani za nju i bolesti izazvane vrućinama, da se smanje troškovi grejanja i hlađenja, stvore urbane oaze otvorenih prostora i da se generiše zeleno uređenje gradova i nova radna mesta.
Oglas
Pametan rast - rast naših metropolskih regija u više kompaktnih modela - pomaže da se smanji obim atmosferskih oticanja preko slivova, jer smanjuje širenje novih trotoara u prethodno nerazvijenim ili minimalno razvijenim područjima. Ali to nije dovoljno, jer nam je potrebno da vodeni tokovi koji su blizu razvijenih područja postanu čistiji i sigurniji. Mnogi gradovi i predgrađa sada prolaze kroz intenzivniji razvoj, jer sada moraju da povedu računa o drugim ekološkim brigama, kao što su efikasnost prevoza i konzervacija zemljišta. Ali, ako se razvoj ne nastavi u pravcu koji uračunava potencijal atmosferskih oticanja, neki vodotokovi mogu da postanu još više zagađeni.
Posebno je ohrabrujuće to što je polovina studija koje je analiziralo Američko društvo pejzažnih arhitekata bila naknadna dogradnja postojećih projekata. Dodatnih 19% uključivalo je projekte ponovnog razvoja. Organizacija je takođe utvrdila da korišćenje zelene infrastrukture češće smanjuje troškove nego što ih dodaje, verovatno zato što uspešna zelena infrastruktura može otkloniti neke od betonskih “sivih infrastruktura” koje bi inače morale da dreniraju atmosferska oticanja. Sedamdeset i pet posto studija je reklo da je korišćenje zelene infrastrukture ili spustilo ili nije uticalo na troškove.
Bioswales (elementi pejzaža projektovani da uklone mulj i zagađivače sa površinskih voda) jesu najčešće zastupljeni oblici, zajedno sa kišnim baštama, biozadržavanjima i poroznim popločanjima. Četrdeset posto projekata zahtevalo je upotrebu od oko pola hektara, ili manje, zemljišta; dok je sedamdeset i pet posto zahtevalo upotrebu oko 2 hektara, ili manje, zemljišta. Šestdeset i osam posto projekata koji čine ovu bazu podataka dobilo je pomoć iz javnih fondova.
Možda jedan od vodećih primera u SAD-u jeste planirano usvajanje zelene infrastrukture u većem obimu u gradu Filadelfiji. Pod formalnim planom da ispuni uslove Zakona o čistim vodama (Clean Water Act), koji je odobren od strane Savezne agencije za zaštitu životne sredine SAD-a u junu ove godine, grad je sada pristao da transformiše najmanje jednu trećinu nepropusnih površina koje su u upotrebi u kanalizacionom sistemu grada u “ozelenjene površine” - prostore koji koriste zelenu infrastrukturu da infiltriraju, ili na drugi način sakupe, prvi pedalj oticanja od bilo koje oluje. Ta količina je dovoljna da sačuva oko 80% do 90% oticanja godišnje iz ovih oblasti inače preopterećenog kanalizacionog sistema grada Filadelfije.
Svi mi volimo zelenu infrastrukturu, jer nam je očigledno potrebna urbana gustina kako bi pristupili rešavanju problema povezanih sa očuvanjem zemljišta, vodotokova, transporta i emisijom štetnih gasova. Ali, ove tehnike - u mnogim slučajevima bukvalno kao i figurativno zelene - imaju efekat omekšavanja te urbane gustine, što ih čini još više privlačnim i bolje funkcionalnim.
