INFONET-468X60-BANNER

Neizvesna budućnost hrama u Jaši Tomiću

10.06.2013. | Politika

S koje god strane putnik dolazio u pogranično mesto Jaša Tomić, prvo što će iz daljine ugledati jeste veličanstven hram. Putopisci su primetili da se u banatskoj ravnici uzdiže poput usamljenog đerma. Jedinstvena građevina danas je zagledana u burnu prošlost jer joj je sadašnjost nestvarno mirna, a budućnost neizvesna.

Hram je 1911. podigla Rimokatolička crkva, zahvaljujući uglavnom prilozima meštana Modoša, kako se tada ovo mesto zvalo. Ovde su mahom živeli Nemci i Mađari u manjem broju, koji su bili katolici i reformisti.

Po mišljenju stručnjaka Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika, ova građevina je posebna po vitražima koji se nalaze na svim većim prozorskim otvorima. Tako je na vitražu u apsidi predstavljeno šest scena iz ciklusa Hristovog života, dok su na drugom sačuvane četiri scene iz Bogorodičinog ciklusa. One u apsidi radili su majstori iz Budimpešte 1912. godine, dok je na jednom natpis sa imenima darodavaca, odnosno članova izvesne porodice. Zbog vitraža, crkva ima odlike akademskog realizma sa elementima secesije, koji su primetni u modelaciji lica i kose na prikazanim figurama.

Kolorit je vrlo intenzivan, a dominiraju crvena i žuta boja, čime se verovatno aludiralo na slikarstvo gotičkog perioda, što je razumljivo, s obzirom na neogotički enterijer i eksterijer crkve, ocenjuju istoričari umetnosti. U crkvi se nalaze i dve slike s temom Vaznesenja Bogorodice. Jedna je rad Vase Pomorišca iz 1906. godine, a drugu je potpisao Johanes Merc iz Budima, 1799. godine. Obe su rađene u tehnici ulja na platnu.

Stručnjaci su ocenili da crkva predstavlja vredno arhitektonsko, inženjersko i umetničko ostvarenje, pa je stavljena pod zaštitu države kao važan kulturni spomenik.

Podizanje ove građevine u tako maloj sredini kao što je bio Modoš svedoči o nekadašnjoj ekonomskoj moći ovog mesta. Međutim, Jaša Tomić danas nema ni izbliza tu moć, pa su bili uzaludni napori pojedinaca da se ovaj kulturni spomenik obnovi, jer je odavno počelo njegovo propadanje. Zbog neredovnog održavanja, crkva sve teže odoleva vremenu. Pre tridesetak godina dogodio se i požar od kojeg je stradao krov, a onda je, verovatno zbog nemaštine, umesto dotadašnjim biber crepom, crkva pokrivena neuglednim rebrastim limom. Povremeno se u medijima pojavi žal za ovim hramom u kome se tvrdi da on nije samo verski objekat, nego i jedinstveno obeležje ove sredine. Crkva bi trebalo da učini nešto za vernike, a država za sve, pa bi lepotica možda mogla da se spase od propadanja, nadaju se dobronamernici.

Procenjuje se da je hram podignut po uzoru na isti takav u mestu Deti u Rumuniji, na potesu od Jaše Tomića prema Temišvaru. Zrenjaninski biskup dr Nemet Ladislav kaže da je crkva nastala po želji tadašnje biskupije kojoj je sedište bilo u Temišvaru. U nameri da se posle povlačenja Otomanskog carstva ovde podižu katolički hramovi, pravljeni su univerzalni nacrti na osnovu kojih su po potrebi podizane crkve. Zato ima slučajeva da su građeni identični hramovi, negde i po tri, ističe biskup Nemet. Prema njegovim rečima, Katolička crkva u sadašnjim uslovima neće obnavljati hram – u vreme njegovog podizanja u mestu je bilo 2.400 katoličkih vernika, a danas ih ima samo 40.

- Naravno, voleli bismo da se crkva obnovi, a znamo kakve su mogućnosti države da bi ona zaštitila kulturni spomenik. Rešenje ipak postoji. Neka nam se restitucijom vrati naša zemlja i mi bismo onda imali sredstva da obnovimo crkvu – kaže biskup.

 

Komentari: 0

Vezane kategorije


VESTI /iz kategorije/


ISTAKNUTE FIRME /iz kategorije/


Anketa

Kojom vrstom toplotne izolacije je izolovan vaš stan/kuća?
Nenad 13.11.2024.
Lepa je ta inicijattiva. Da vidim kakva e b...
Ilija Čvorović 29.10.2024.
Ništa bez garaže
Aleksandra Nikolic 20.10.2024.
Tekst je iz 21. godine, sada je oktobar 24....
Aca 14.09.2024.
Dovoljno je voziti se Bulevarom od Kaluđeri...
DARKO 09.09.2024.
Mogli bi i da napravite hotel, obzirom na k...

;