Tokom izgradnje Linijskog parka, otkriveni ostaci Vodene kapije na Kalemegdanu

U toku su radovi na izgradnji Linijskog parka u Beogradu. U prvoj fazi radova iskopani su ostaci Vodene kapije na priobalnom delu Kalemegdana. Republički zavod za zaštitu spomenika kulture sprovodi arheološka istraživanja na ovoj lokaciji, u saradnji sa beogradskim Arheološkim institutom i JKP "Zelenilo Beograd".

Kalemegdan (Foto: Pixabay)

Radove su obišli zamenik gradonačelnika Beograda Goran Vesić, glavni urbanista Marko Stojčić, pomoćnik gradonačelnika Andreja Mladenović, Slobodan Stanojević, direktor JKP "Zelenilo – Beograd", i Olivera Vučković, direktorka Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Vesić je tom prilikom ocenio da izgradnja Linijskog parka ne znači samo stvaranje najveće javne zelene površine u Beogradu već i otkrivanje naše istorije, posebno u kompleksu Beogradske tvrđave, odnosno u Donjem gradu, gde ima mnogo fortifikacija ka reci, koje su bile zatrpane kada je 1938, uprkos protivljenju javnosti, izgrađena pruga.

– Kada smo sklonili kolosek i kada gradimo Linijski park, polako otkrivamo različite delove naše istorije, to jest delove tvrđave koji su bili zatrpani i prema kojima smo se ponašali kao da nisu postojali. Šetnja Linijskim parkom biće zapravo šetnja kroz istoriju. Ova kapija, inače građena u 18. veku, delom je austrijska, delom turska, ali u okviru nje izgleda da su pronađeni i delovi srednjovekovnih utvrđenja Despota Stefana Lazarevića – rekao je Vesić u izjavi za Beoinfo.

- Pojas priobalnih fortifikacija Beogradske tvrđave ostao je do sada najslabije istražen zbog pruge i visokih podzemnih voda. Utvrđivanje priobalne zone Tvrđave počelo je u prvim decenijama 15. veka, a svoju konačnu formu ova bedemska trasa dobila je sredinom 18. veka - objašnjava Vesić.

Priobalni bedem bio je najslabiji, što je bilo kobno za odbranu Beograda 1521. godine. Od kraja 17. veka, Turci su počeli radove na njegovoj rekonstrukciji, koji su nastavljeni i u vreme austrijske okupacije. Stari srednjovekovni bedem je delom prezidan, a delom uklopljen u novo utvrđenje. U okviru bedema nalazile su se Vodena kapija I i II. Oštećen je tokom Prvog i Drugog svetskog rata, posebno 1942. godine, kada je železnička pruga proširena za potrebe transporta vojske i opreme.

Marko Stojčić je precizirao da su u toku radovi na prvoj celini Linijskog parka, od ukupno deset.

– Ona je najspecifičnija iz ugla arhitektonskog i građevinskog nasleđa Beograda. Tu smo se nadali da ćemo naći dosta toga što je istorija Beogradske tvrđave i bili smo u pravu. Projekat smo prilagodili tako da Vodena kapija bude i prezentovana, a pešaci će moći da to iskoriste u funkcionalnom smislu i da siđu na dno, kako bi prošli ispod bedema. Čitav prostor prve celine mahom će se odlikovati brojnim prezentacijama tvrđave, tako da ćemo dobiti funkcionalnu biciklističko-pešačku stazu i ozelenjen prostor usred dugovekovne istorije Beograda – kazao je Stojčić.

On je precizirao da se prva celina nastavlja ka "25. maju", kod Kule Nebojša, gde takođe ima dosta elemenata koji su do sada bili sakriveni zbog pruge. Nakon toga, počinje i treća celina kojom se "ulazi" u savremeni Beograd.    

Na ovoj lokaciji Republički zavod za zaštitu spomenika kulture trenutno radi istraživanja.

Detaljnije o Linijskom parku pročitajte ovde.