Posle višedecenijskog nemara i zaborava, lokalna uprava u Prijepolju i stručnjaci za zaštitu graditeljskog i kulturnog nasleđa, rešili su da iz tame vekova izvuku ostatke tvrđave srednjovekovnog grada Mileševca, čuvara karavanskog puta Dubrovnik - Orijent i nemanjićke zadužbine Mileševe.
Ilustracija (Foto: PIxabay.com)
Za koji dan ekipa Centralnog instituta za konzervaciju iz Beograda završiće snimanje tvrđave na strmoj litici na ulazu u kanjon Mileševke. Prema rečima direktora Marka Aleksića, arhitekte, savremenom metodom "3D laserskog snimanja" dobiće se potpuna slika stanja i oštećenja objekata, koja će omogućiti izradu dokumentacije za restauratorsko-konzervatorske radove.
Nema podataka ko je podigao Mileševac, već se pretpostavlja da je u rimskom periodu postojalo utvrđenje, a da je grad izgrađen odmah posle zidanja Mileševe 1219. godine. Kasnije je, kažu, i vlastelin Nikola Altomanović imao udela, a dolaskom Turaka, polovinom 15. veka, deo kamenog utvrđenja je ojačan i dozidan.
"Grad Mileševac se prvi put pominje u povelji Alfonsa Petog Aragonskog velikašu Stefanu Kosači 1444. godine. Putopisac Evlija Čelebija (oko 1650. godine) navodi da je tvrđava imala 12 kula", ističe Slavoljub Pušica, direktor muzeja u Prijepolju, koji je i pokrenuo projekat da se u saradnji sa Mileševskom eparhijom, Zavodom za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva i nizom institucija i opštinom uredi i zaštiti tvrđava sa okolinom.
Zbog nepristupačnog terena na litici iznad reke, prilaz je moguć samo sa jugozapadne strane, i tokom laserskog snimanja, a i pre 12 godina, prilikom istraživanja Savinih isposnica sa Savinom vodu u tvrđavi - ekipa alpinista je priskakala u pomoć.
"Mileševcu preti rušenje i obnova je najvažniji projekat u obeležavanju 800-godišnjice Mileševe, pa ćemo i narednih godina podržavati obnovu, očekujući pomoć države, kako bi ceo kompleks - sa istorijskim nasleđem i prirodnim retkostima - bio zamajac razvoja kraja", ističe Vukosav Tomašević, predsednik SO Prijepolje.
STRELE I OKLOPI - Jedina istraživanja u tvrđavi, i to na jednoj sondi, obavio je Mirko Kovačević pre 40 godina. Uz ostatke luka i strele iz najstarije faze srednjeg veka, te oklopa i pancira, koji se čuvaju u Muzeju, otkriveni su ekseri od 40 centimetara, kojima su ukivane grede, stare po 500-600 godina, čiji su delovi vidljivi u zidinama, kao i ostaci mostova na liticama - podseća Pušica.
