Neophodna je hitna revitalizacija kompletnog beogradskog priobalja, opominju podaci o zagađenom vazduhu, zemljištu i vodi u gradu. Leva obala Dunava, područje Luke Beograd i savski amfiteatar, trenutno su u katastrofalnom stanju što se zagađenosti tiče, a možda su potencijalno najpogodnije lokacije za razvoj prestonice.
na reci Savi u Beogradu: Brankov most, napušteni brodovi i splavovi (autor fotografija: M. Bogićević) |
Podaci Urbanističkog zavoda Beograda o trenutnom stanju na teritoriji Luke Beograd su poražavajući. Izmeren nivo ukupne zagađenosti vazduha je 15 puta veći od dozvoljenog.
A izmerena koncentracija kancoregenih materija iz čađi je 20 puta veća od dozvoljene. I ovo područje tretira se kao zona najzagađenijeg vazduha u Beogradu. U proseku, svakog sata prođe oko 150 automobila i 180 kamiona, a ova teritorija je i glavni železnički koridor za prevoz opasnih materija.
"Sređivanje nekih od potencijalnih lokacija Beograd bi potpuno promenilo u mnogo privlačniji grad za investicije. „Grad na vodi”, „Žitomlin” su kapitalni projekti, od opšteg interesa za grad i moraju što pre biti realizovani. Treba sačuvati delove industrijske arhitekture i to uklopiti sa modernim objektima", kaže Bora Kovačević, zamenik direktora internacionalne firme Arup.
Revitalizacija industrijskih kompleksa koji se nalaze uz reke, vrlo je popularna u gradovima Evrope i sveta. Kompanija „Karlin grup”, radi na revitalizaciji i regeneraciji jedne takve zone u Pragu.
"U mnogim gradovima od zapuštenih industrijskih zona pravimo atraktivne lokacije, odnosno od ružne slike grada pravimo nešto što postaje novi simbol. Ne samo za Beograd, već i za čitav region, kad se uradi revitalizacija priobalja to će doneti neverovatnu popularizaciju, kao destinacije za poslovanje, stanovanje i zabavu", priča Milorad Mišković, direktor kompanije „Karlin grup” iz Češke.
Urbanistički zavod Beograda je pre četiri godine počeo da se bavi priobaljem Dunava. Urađena su istraživanja o potencijalima za razvoj, ograničenjima i započeta su o zagađenosti, saobraćajnom opterećenju,hidrologiji.
na reci Savi u Beogradu |
đubrište na desnoj obali Save kod mosta Gazela |
"To je deo Beograda koji je kilometrima naslonjen na Dunav, evropsku reku koja treba da povezuje gradove, regione, države. Zbog toga su svi projekti za unapređenje priobalja značajni i od opšteg interesa za Beograd. Strategija Grada je da te zone, koje su danas skladišne, proizvodne ili samo zapuštene, transformiše u sadržaje koji su adekvatni centru Beograda", objašnjava Žaklina Gligorijević, direktorka Urbanističkog zavoda Beograda.
Primer kako se to radi u svetu je projekat silosa u Beču, nešto slično beogradskom „Žitomlinu”, zatim kompleks bivše gasne stanice u Atini koja je pretvorena u umetnički centar. U Londonu je veliki broj zona izgrađen baš na način transformacije industrijskih zona.
"Moram reći da je aktivacija priobalja večna beogradska tema. Na nekim mestima treba da se poštuje ono što se nalazi, negde da se uklapa, a negde je moguće graditi poptuni kontrast. Potrebna je vrlo intenzivna saradnja investitora sa Gradom, državom, ne mogu se uvek poštovati pojedinačne želje. Beogradsko priobalje je vrlo značajna lokacija i tužno je što danas ovako izgleda", smatra Maja Lalić, kreativni direktor festivala „Mikser” (vidi tag ispod teksta).
Arhitekte smatraju da je projekat Daniel Libeskind-a i Jan Gehl-a “Grad na vodi” od izuzetnog značaja zbog toga što su u pitanju svetski stručnjaci. Beograd bi po tome bio prepoznatljiv i uključio bi se u arhitektonske svetske trendove, jer ni jedan poznatiji arhitekta nikad nije projektovao u prestonici.
"Stručni ljudi iz sveta ne mogu da veruju kako mi takvu atraktivnu lokaciji nismo iskoristili. Potrebno je uraditi mere ozdravljenja životne sredine, rešiti problem saobraćaja, izgraditi logistički centar za distribuciju robe u centru, rešiti pitanje Luke. Međutim, za sve je potrebno vreme, ali se sa tim mora početi", objašnjava Ružica Bogdanović, profesorka Arhitektonskog fakulteta u Beogradu.