Beton je jedan od najčešće korišćenih građevinskih materijala širom sveta. On je od suštinskog značaja za nebrojene infrastrukturne projekte, od zgrada preko mostova do ulica naših gradova.
Njegova proizvodnja, takođe, predstavlja veliki izvor emisije ugljen-dioksida (oko pet odsto od ukupne emisije širom sveta) i zahteva rudarske operacije velikih razmera kako bi se dobile sirovine od kojih se proizvodi.
Beton se obično pravi od portland cementa, vode i agregata. Promene uobičajene smeše betona nude potencijal u smanjenju količine cementa i agregata koji su potrebni, kao i smanjenje proizvodnje neželjenog ugljen-dioksida.
Biobeton i beton od konoplje
Biobeton (Bio-crete) i beton od konoplje (hempcrete) su slični tradicionalnom betonu, ali zamenjuju agregate sa biljnim vlaknima poput vlaknima konoplje ili pirinčanim ljuskama, a koriste kreč umesto portland cementa. Dobijenom materijalu nedostaje čvrstoća betona, te samim tim zahteva veće armiranje.
Konoplja je svestrana biljka od koje može da se napravi beon, zidne ploče, podovi i vlaknasta izolacija. Prednosti konoplje uključuju izolacionu vrednost od oko R-3,5 po 2,5cm debljine, ona je vlagopropustljiva, ima brzu stopu rasta i vrši sekvestiranje ugljenika iz vazduha.
Klara Marozeski (Klara Marosszeky) se već dugo bavi istraživanjima konoplje, ona je licencirani uzgajač, a sa njenom kompanijom Australian Hemp Masonry Company, koja se nalazi u Lismoru u Australiji, ona sprovodi radionice koje prikazuju pogodnosti konoplje kao građevinskog materijala.
Kompanija Lime Technology iz Velike Britanije je razvila metode izlivanja mešavine betona od konoplje na licu mesta u okviru oplate, kao i stvaranje prefabrikovanih panela od ovog materijala. Kompanija kaže da gradnja sa mešavinom betona od konoplje, koja se naziva Tradical Hempcrete, drastično smanjuje količinu emitovanog ugljen-dioksida u odnosu na izgradnju konvencijalnih zgrada.
Internet sajt kompanije kaže da mešavina betona od konoplje „proizvodi oko 40 kilograma ugljen-dioksida na svaki kvadratni metar zida, dok će zid od tipične cigle ili ošupljenog bloka u procesu proizvodnje stvoriti oko 100kg ugljen-dioksida po kvadratnom metru zida“. Sve u svemu, kompanija kaže da smeša može da smanji količinu oteloveljenog ugljen-dioksida u izgradnji tipične kuće za 40 odsto.
Drugi zagovornik upotrebe konoplje u gradnji, kompanija Hempitecture, započela je kampanju društvenog sakupljanja novca koja ima za cilj skupljanje 25.000 dolara radi izgradnje jedinog nestambenog objekta od konoplje u SAD-u. Metju Mid i Tajler Mauri, izvršni tim u kompaniji Hempitecture, žele da izgrade objekat edukativnog karaktera koji bi bio dostupan javnosti i koji će demonstrirati prednosti konoplje kao građevinskog materijala.
Kompanija Hempitecture kaže: „Ovaj materijal je netoksičan, ugljenično negativan i energetski efikasan, što ga vrlo verovatno čini najviše održivim građevinskim materijalom na planeti. Ovaj materijal se zatim izliva u oplate, stvarajući sistem zida koji prirodno diše.“
Ozelenjavanje betona sa ugljen-dioksidom i industrijskim otpadom
Proizvodnja cementa, to jest „lepka“ koji obično drži beton zajedno, proizvodi velike količine ugljen-dioksida, koji se oslobađa u atmosferu. CarbonCure, kompanija sa sedištem u Novoj Škotskoj u Kanadi, je razvila proces koji sekvestira ugljen-dioksid tako što ga ubrizgava nazad u beton koji očvršćava, pretvarajući gasoviti ugljen-dioksid u krečnjak.
Proces, prema kompaniji, zapravo povećava čvrstoću samog betona, što omogućava korišćenje manje betona u sveukupnom plasmanu. Pored toga, upotreba njihovog proizvoda daje korisnicima LEED kredite u poljima recikliranog sadržaja, regionalnih materijala, inovacija u dizajnu, regionalnog prioriteta i ugljeničnog uticaja.
Agencija za zaštitu životne sredine Sjedinjenih Američkih Država je nedavno odobrila upotrebu letećeg pepela u betonu. Leteći pepeo, otpadni proizvod iz termoelektrana na ugalj, se obično šalje na deponije kao otpad.
Kada se koristi kao zamena dela portland cementa u betonskoj mešavini, Agencija je utvrdila da on može da bude bezbedan i ekološki, da smanjuje otpade i korišćenje netaknutih resursa, kao i da njegovo korišćenje smanjuje emisije ugljen-dioksida. Kompanija US Concrete, proizvođač betona, navodi da leteći pepeo nudi nekoliko prednosti u odnosu na standardne mešavine cementa, uključujući i poboljšanu obradivost i pumpabilnost.
Šljaka iz industrijskih peći, još jedan industrijski otpad, se takođe može dodati betonskoj mešavini. Korišćenje šljake za zamenu dela cementa smanjuje ukupnu otelovljenu energiju proizvoda, pošto šljaka zahteva 90 odsto manje energije za proizvodnju. Upotreba šljake u betonskoj mešavini takođe poništava emisiju ugljen-dioksida cementne proizvodnje za 42 do 46 odsto.
