Domaći građevinski izvođači su postali nekonkurentni na velikim infrastrukturnim projektima u odnosu na strane firme, a tržište je ušlo u proces odsustva investiranja i postepenog odliva stručnih kadrova – pokazuje analiza konkurentnosti domaćih građevinskih firmi saradnika „Instituta za tržišna istraživanja“ (IZIT) Saše Đogovića.
.jpg)
Ilustracija (Foto: Pixabay.com)
Građevinska operativa Srbije raspolaže zastarelim tehničko-tehnološkim kapacitetima, navedeno je u analizi. Procenjuje se da su kapitalna dobra koja poseduju domaći građevinski izvođači stara između 20 do 25 godina. Postoje i pojedinačni slučajevi sa opremom starom između tri i šest godina, a zastupljena je i oprema sa većom stopom amortizacije, pa čak i ona koja je već amortizovana. Posebno su u deficitu aparati za zavarivanje.
Rezultat ovakve tehničko-tehnološke osposobljenosti domaće građevinske operative jesu određeni kratkotrajni zastoji u radu, obimnije angažovanje radne snage i niska stopa ostvarenja produktivnosti rada.
- U srpskom građevinarstvu trenutno radi 75.000 zaposlenih, dok je prosečna neto zarada oko 300 evra. Zbog sankcija tokom devedesetih godina, zanemarivanja školovanja zanatskih majstora, zastarele tehničko tehnološke opremljenosti i finansijskog iznurivanja gotovo je nemoguće da se dobije posao na inostranom tržištu – navodi se u analizi.
Kada je reč o menadžerskoj osposobljenosti za upravljanje većim građevinskim poduhvatima, uglavnom su tu stariji stručnjaci, koji imaju iskustva ne samo na domaćem, nego i na inostranom tržištu. U budućnosti, zbog slabije uposlenosti građevinske operative na većim infrastrukturnim projektima, te slabijeg kvaliteta obrazovanja, pojaviće se praznine odnosno deficiti za potrebe izvođenja građevinskih radova srpskih kompanija.
Na osnovu toga, autor istraživanja Đogović izvodi zaključak da pojedinačno bilo koje preduzeće ne može parirati stranim igračima u obavljanju složenih građevinskih poduhvata. Đogović smatra da je jedina opcija konzorcijum više izvođača na čijem čelu bi bilo neko razvijenije građevinsko preduzeće. Najrealnije je očekivati da naši izvođači i to samo kao konzorcijum budu nosioci delova posla kompleksnijih građevinskih projekata poput „Južnog toka“, Koridora 11, železnice Beograd-Pančevo, železnice Beograd-Bar, ali nikako u celini.
Zbog zastarele tehnologije i nedostatka neophodnog iskustva srpskih graditelja kao najlogičnija se nameće saradnja sa vodećim svetskim kompanijama u realizaciji krupnih infrastrukturnih projekata.
- Takva saradnja će, sigurno, imati pozitivan efekat na tržište građevinske industrije, jer će doneti novo znanje, modernu opremu i tehnologiju, zaključuje se u istraživanju – saopštio je IZIT.
