Naknadu za uređivanje građevinskog zemljišta u Beogradu duguje ukupno 1.400 investitora, čije neizmirene obaveze dosežu do 30,3 milijarde dinara. Od ukupnog broja dužnika, njih oko 200 su firme koje su otišle u stečaj i koje nose 12,2 milijarde duga. Preostalih 1.200 investitora predstavljaju preduzeća i pojedinci koji su potpisivali ugovore o naknadi u redovnoj proceduri, ali su vremenom prestali da izvršavaju ugovorne obaveze, te su napravili dug od 18,1 milijardu dinara.
Među dužnicima nalaze se pojedinci koji su ugovarali naknadu za manje objekte, ali i firme koje su planirale ili izgradile veliki broj kvadrata, kao što su: Stankom, GP Rad, Delta legal, Stambena zadruga Pobeda, Fondacija za rešavanje stambenih potreba mladih naučnika Mikele stars i Genel.
U Direkciji za gradsko građevinsko zemljište i izgradnju Beograda kažu da je najveći deo dugovanja nastao od 2004. do 2011. godine. Investitori su koristili zakonsku mogućnost da prilikom sklapanja ugovora plate samo 10 odsto ugovorenog iznosa, čime su sticali pravo na građevinsku dozvolu i otpočinjanje izgradnje.
- Posle toga neki investitori su prestajali da plaćaju, objekte su završavali i u određenom broju ih prodavali na tržištu nekretnina, a obaveze prema gradu su ostale neizmirene - objašnjavaju u Direkciji. - Preduzimamo sva zakonska sredstva da naplatimo potraživanja od investitora koji na ovakav način špekulišu i izbegavaju ugovorne obaveze. Njima se za period kašnjenja u plaćanju obračunava zatezna kamata u skladu sa propisima koji uređuju ovu oblast. Kako bi se zaustavio dalji obračun zatezne kamate, Direkcija investitorima pruža mogućnost da kroz sudska poravnanja izmire svoje obaveze.
Jedan broj investitora se odlučuje da potpiše sudsko poravnanje, dok se u odnosu na ostale investitore vode sudski sporovi. Direkcija uspeva da ih okonča u svoju korist, pa je do sada doneto oko 400 presuda, a pred sudom se vodi još oko 800 postupaka.
- U svim spornim ugovorima pokušavali smo da naplatimo potraživanja uz pomoć menica. Međutim, njihovim aktiviranjem nije se postizalo mnogo, jer se tako samo blokira račun dužnika, a potraživanje ostaje nenaplaćeno - dodaju u Direkciji.
Stupanjem na snagu odredaba Zakona o planiranju i izgradnji o plaćanju doprinosa za uređivanje građevinskog zemljišta na rate, investitori su dužni da kao sredstvo obezbeđenja dostave neopozivu bankarsku garanciju ili da uspostave hipoteku na objektu u korist grada Beograda, osim u slučaju ako grade porodični stambeni objekat do 200 kvadrata. Na ovaj način su stvoreni uslovi da se momentalno mogu naplatiti potraživanja od nesavesnih investitora.
