Na arheološkom nalazištu Medijana počelo je podizanje i montiranje zaštitne konstrukcije nad Vilom sa peristilom koja je po svom rasponu najveća na Balkanu i jedna od najvećih u svetu, rečeno je danas novinarima na tom arheološkom lokalitetu prilikom obilaska radova.
Direktor „Zavoda za zaštitu spomenika“ u Nišu Elena Vasić Petrović rekla je da će po završetku radova uslediti finalna prezentacija arheološkog lokaliteta.
- Tada će biti otkriveni mozaici koji su konzervirani pre 80 godina i koji su bili pod peskom, a njihova poslednja zaštita rađena je 70-ih godina prošlog veka – navela je ona.
Nosilac projekta je „Zavod za zaštitu spomenika kulture“ u Nišu i radovi bi trebalo da budu završeni u novembru ove godine ukoliko bude poštovana dinamika transfera sredstva sa gradskog računa na koji je Ministarstvo kulture prenelo novac.
Projekat je započet 2012. godine, ali su prva sredstva stigla u drugoj polovini 2013. godine, a „Zavod“ je prva sredstva za radove iz grada dobio šest meseci nakon toga i preneo ih izvođaču. O zaštitnoj kontrukciji počelo se govoriti još 2007. godine, ali je Ministarstvo kulture tada stopiralo projekat i radovi su krenuli u drugom pravcu, kazala je Vasić Petrović. Projekat je ponovo pokrenut u sklopu programa obeležavanja 17 vekova MIlanskog edikta.
Odgovorni izvođač radova, Čedo Andrić, rekao je da je cela kontrukcija teška 450 tona, da raspon iznosi 72,5 metara i da će biti pokriveno više od 9.000 kvadratnih metara. Konstrukcija koja ima samo dva bočna oslonca ne remeti originalnu arhitekturu lokaliteta. Montaža se odvija tako što se pripremi set nosača i dovodi u projektni položaj, a onda se translatorno, uz pomoć specijalnih kolica, pomera na mesto gde se ugrađuje. Paralelno sa podizanjem konstrukcije, na Medijani se radi na konzervaciji i rekonzervaciji mozaika u muzejskoj zgradi.
Slikar i restaurator, savetnik u „Zavodu za zaštitu spomenika Beograd“, Nemanja Smičiklas rekao je da je prva konzervacija mozaika u muzejskoj zgradi rađena još 1936. godine kada je ta zgrada i podignuta. Cilj je da se mozaik dovede u prvobitno stanje, kazao je on i dodao da je mozaik u dosta dobrom stanju zahvaljujući činjenici da je tu podignuta muzejska zgrada. Radovi su, kako je napomenuo, počeli pre dva meseca i radiće se još mesec i po dana.
Radove na podizanju zaštitne konstrukcije izvodi konzorcijum koga predstavlja preduzeće „Piramida“ iz Sremske Mitrovice, a radove finansira Ministarstvo kulture. Ukupna vrednost radova na podizanju i montiranju zaštitne konstrukcije koja će nositi zaštitno platno iznosi 147 miliona dinara, a za finalnu prezentaciju trebaće još oko 15 miliona dinara. Ministarstvo kulture finansira i konzervaciju mozaika u muzejskoj zgradi i na još nekoliko lokaliteta na Medijani sa 3,5 miliona dinara.
Prvi koji je označio Medijanu kao „carski letnjikovac“ bio je Feliks Kanic 1864. godine, a organizovana istraživanja na Medijani počela su 1932. godine. Posleratna istraživanja organizovana su počev od 1961. godine. Pretpostavlja se da je podizanje vila na Medijani započeto u drugoj polovini trećeg, a nastavljeno većim intenzitetom u četvrtom veku.
